Τα κλασικά αυτοκίνητα της Κούβας

Φανταχτερά χρώματα, στρογγυλεμένες γωνίες, απαράμιλλο στυλ και λάμψη περασμένου αιώνα χαρακτηρίζουν τον σε τέσσερεις τροχούς εθνικό θησαυρό της Κούβας, τα πολυφωτογραφημένα και ακόμα εν κινήσει ‘50s κλασικά αυτοκίνητα που κατακλύζουν τους δρόμους της πρωτεύουσας.

Καρδιά απο τα ’50s

Μαζί με τις ιστορίες του βίου του Ε. Χέμινγουεϊ, παρέα με τα διάσημα κοκτέιλ που απολαμβάνεις σε κάποιο από τα πολυάριθμα cafés της Habana Vieja, δίπλα στα καμπαρέ που μόνο στην Κούβα φαντάζουν ακόμα στα φόρτε τους, πλάι στην αποικιακή αρχιτεκτονική που συνταιριάζει άψογα στο τοπίο, στο πίσω κάθισμα ενός αστραφτερού Oldsmobile convertible, ε, δεν θέλεις και πολύ για να πιστέψεις πως με έναν μαγικό τρόπο προσγειώθηκες στο παρελθόν.

Την ευθύνη για το εν λόγω φαντασμαγορικό θέαμα –ορθώς εκμεταλλευόμενο ως τουριστική ατραξιόν- φέρει η απόφαση του Φιντέλ Κάστρο να καταστήσει παράνομες τις εισαγωγές αυτοκινήτων άνευ κυβερνητικής άδειας με την άνοδό του στην εξουσία, το 1959. Σα να μην έφτανε αυτό, μετά το ’62 και το εμπάργκο των ΗΠΑ η εισαγωγή αμερικάνικων μοντέλων έγινε ουσιαστικά αδύνατη όπως κατ’ επέκταση και η εύρεση πιστοποιημένων ανταλλακτικών. Ως αποτέλεσμα – παρόλο που οι περιορισμοί της αγοράς Ι.Χ. αίρονται σταδιακά από το 2011 με πρωτοβουλία του αδερφού του Φιντέλ, Ραούλ Κάστρο- το σκηνικό διαμορφώνεται ως εξής: περίπου 60.000 Cadillac, Chevrolet, Chrysler, Dodge, Ford, Buick και άλλα τόσα σοβιετικού τύπου Lada, Volga και Moskvitch που κατέληξαν στη χώρα την εποχή του Ψυχρού Πολέμου συνιστούν τον μουσειακό αυτοκινητιστικό στόλο του νησιού.

Πώς όμως αυτές οι χιλιάδες αντίκες άντεξαν την πολυετή χρήση που τους έμελλε και τα απανωτά χιλιόμετρα που ως αναμενόμενο γράφουν τα κοντέρ; «Όταν δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς, τότε πρέπει να αρκεστείς σε αυτά που έχεις» λέει η λαϊκή ρήση, έτσι, από ανάγκη, οι πολυμήχανοι κουβανοί μηχανικοί αρίστευσαν στην ανακατασκευή-επιδιόρθωση των μετρημένων αυτοκινήτων που είχαν στα χέρια τους με όλες τις τεχνικές επεμβάσεις να γίνονται με υλικά που είχαν ήδη στη διάθεσή τους.

Όταν ένα αυτοκίνητο δεν δύναται να επισκευαστεί, στην Κούβα χρησιμοποιείται για ανταλλακτικά· αυτός είναι ο κανόνας. Μπορεί, λοιπόν, η κλασική «κούκλα» που κατεβαίνει τη λεωφόρο Malecon να έχει την αυθεντική (αψεγάδιαστη) όψη από τα ‘50s, μα η καρδιά της είναι τουλάχιστον πρωτότυπη. Αν ανοίξεις το καπό, θα βρεις ό,τι μπορείς να φανταστείς από πλευράς κινητήρων ή λοιπών αυτοσχέδιων, κινέζικων ή ρώσικων μηχανικών μερών, γεγονός που ανάγει τους «ιθύνοντες» σε πραγματικούς εφευρέτες και παράλληλα δίνει μια συλλεκτική χροιά στα vintage έργα τέχνης καθώς οι ενδιαφερόμενοι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν δύο και τρεις φορές άνω της αρχικής τους αξίας για να τα αποκτήσουν.

Συνεπώς, αν και εννέα στις δέκα οικογένειες δε διαθέτουν μέσο μεταφοράς, όσοι τυχεροί έχουν στην κατοχή τους ένα από τα υπέροχα αυτά υβρίδια τα βγάζουν σε κοινή θέα σε γάμους, γιορτές, τα επιστρατεύουν σε τουριστικές ξεναγήσεις, για τους ίδιους αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κουλτούρας τους και δύσκολα θα τα αποχωριστούν. Στην πλειονότητά τους, πάντως, λειτουργούν ως ταξί -τα λεγόμενα «almendrones»- τα οποία ως επί το πλείστον αναλαμβάνουν συγκεκριμένες διαδρομές κυρίως στην Αβάνα και στο Varadero.

Κάθε αυτοκίνητο κρύβει τη δική του ιστορία. Άπαξ και τα εντοπίσεις παραταγμένα στην άκρη του δρόμου δεν έχεις παρά να διαλέξεις το αγαπημένο σου μοντέλο και αν σε ενδιαφέρει το αντικείμενο να ρωτήσεις τον οδηγό σου με ποιο τρόπο κατάφερε να συντηρήσει το δικό του κομμάτι του θρύλου.